طبقه بیست و چهارم فلاسفه اسلامیطبقهبندی فلاسفه اسلامی از نظر سیر زمانی بر حسب استاد و شاگردی می‌باشد. یعنی آنان‌که در یک طبقه قرار می‌گیرند، یا واقعا از اساتید طبقه بعدی و شاگردان طبقه قبل هستند و یا هم‌زمان آن‌ها می‌باشند. منظور از فلاسفه اسلامی آن‌هایی هستند که در جو اسلامی و محیط اسلامی فعالیت داشته‌اند و احیانا مسلمان هم نبوده‌اند. در طبقه بیست و چهارم شش تن از فیلسوفان اسلامی حضور دارند که عبارتند از: قاضی سعید قمی، ملامحمد تنکابنی، آقاجمال خوانساری، قوام‌الدین حکیم، محمدرفیع پیرزاده و علی قلی خان. ۱ - قاضی سعید قمیمحمدسعید بن محمد مفید قمی، معروف به «قاضی سعید» و ملقب به «حکیم کوچک». از شاگردان ملامحسن فیض و ملاعبدالرزاق لاهیجی و ملارجبعلی تبریزی بوده است. شاگردی‌اش نزد ملارجبعلی در اصفهان بوده و مطابق نقل صاحب روضات مانند استادش نزد شاه عباس محترم بوده است، ولی شاگردی‌اش نزد ملاعبد الرزاق در قم بوده و احتمالاً نزد فیض نیز در قم تحصیل کرده است. صاحب روضات و صاحب ریحانة الادب نسبت به تاریخ وفات وی اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند ولی در حاشیه روضات از الذریعه نقل کرده که تولد وی در سال ۱۰۴۹ و وفاتش در سال ۱۱۰۳ بوده است. ۲ - ملامحمدتنکابنیملامحمد تنکابنی سراب. شاگرد ملارجبعلی تبریزی [۱]
خوانساری، سیدمحمدباقر، روضات الجنات، ص۳۱۲.
و محقق سبزواری بوده است.۳ - آقاجمال خوانساریجمالالدین خوانساری معروف به آقاجمال خوانساری. فرزند آقاحسین خوانساری سابق‌الذکر، و شاگرد او و شاگرد دایی خود محقق سبزواری بوده. وی بر طبیعیات شفا حاشیه زده که با چاپ سنگی چاپ شده و البته مختصر است و هم‌چنین شرح اشارات را نیز حاشیه کرده است. مردی محقق و جامع المعقول و المنقول بوده و در سال ۱۱۲۱ درگذشته است. (رسائل فلسفی و کلامی فارسی او را آقای نورانی تصحیح و برای چاپ آماده کرده‌اند.) ۴ - قوام‌الدین حکیمقوامالدین محمد رازی معروف به قوام‌الدین حکیم. آقای همایی در مقدمه شرح مشاعر ملاجعفر لنگرودی می‌گوید: وی شاگرد ملارجبعلی تبریزی و استاد شیخ عنایت‌اللّه گیلانی بوده است. آقای سیدجلالالدین آشتیانی در جلد دوم منتخباتی از آثار حکمای ایران از عصر میرداماد و میرفندرسکی تا عصر حاضر آثاری از این مرد چاپ و منتشر کرده و خود او را معرفی کرده‌اند. ۵ - محمدرفیع پیرزادهمحمدرفیع پیرزاده. این شخص نیز از شاگردان ملارجبعلی تبریزی و با یک واسطه شاگرد میرفندرسکی است. بعضی از آثار او در جلد دوم منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران چاپ شده است [۳]
آشتیانی، سیدجلالالدین، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، ج۲، ص۴۴۹-۴۵۱.
۶ - علی قلی خانعلی قلی خان فرزند قرچقای خان خلجی قمی. وی شاگرد آقاحسین خوانساری و ملاشمسای گیلانی و ملارجبعلی تبریزی بوده است. در کتاب تربت پاکان تالیف آقای مدرسی طباطبایی [۴]
مدرسی طباطبایی، حسین، تربت پاکان، ص۲۳۵-۲۴۰.
رساله‌های فلسفی بسیاری از او نام برده است. علی قلی خان در سال ۱۰۲۰ متولد شده و در سال ۱۰۹۷ حیات داشته است. مدرسه خان قم از آثار فرزند دانشمند این مرد مهدی قلی خان است. ۷ - پانویس
۸ - منبعمطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، ج۱، ص۵۹۱-۵۹۲. رده‌های این صفحه : مقالات خدمات متقابل اسلام و ایران
|